Czasami w Internecie można znaleźć oferty otrzymania recepty w kilkanaście minut. Jednak czy otrzymanie recepty po samym wypełnieniu ankiety on-line jest zgodne prawem?
„Otrzymaj receptę on-line w 3 prostych krokach:
- Wypełnij formularz (podaj nazwę leku, schemat dawkowania, ilość opakowań, opisz powód przyjmowania danego leku);
- Opłać usługę;
- Gotowe! (musisz oczekiwać na wiadomość e-mail z kodem recepty)”.
Opisana powyżej organizacja procesu udzielania świadczeń zdrowotnych dopuszcza udzielenie przez lekarza świadczenia zdrowotnego i orzeczenie o stanie zdrowia pacjenta, w tym przepisania produktu leczniczego dostępnego z przepisu lekarza (na receptę), wyłącznie na podstawie ankiety on-line (formularza) i to bez kontaktu (bez badania) pacjenta z lekarzem.
Czy wystawienie e-recepty bez zbadania pacjenta, wyłącznie na podstawie ankiety on-line, stanowi o naruszeniu zbiorowych praw pacjentów do świadczeń zdrowotnych?
Przechodząc do odpowiedzi na tak zadane pytanie, należy w pierwszej kolejności wskazać, że pacjent ma prawo do świadczeń zdrowotnych udzielanych z należytą starannością przez podmioty udzielające świadczeń zdrowotnych w warunkach odpowiadających określonym w odrębnych przepisach wymaganiom fachowym i sanitarnym. Pacjentowi należy zapewnić bezpieczeństwo podczas udzielenia mu świadczeń zdrowotnych. Przy tym podmiot leczniczy powinien kierować się zasadą ostrożności i zapewnić takie warunki udzielania tych świadczeń, które to bezpieczeństwo zapewnią.
Przepisy wskazują, kiedy lekarz może bez badania pacjenta wystawić receptę. Jest to możliwe wyłącznie w zakresie recepty niezbędnej do kontynuacji leczenia, jeżeli jest to uzasadnione stanem zdrowia pacjenta odzwierciedlonym w dokumentacji medycznej.
Niemniej zasadą zawsze jest ocena stanu zdrowia pacjenta zakończona wydaniem orzeczenia lekarza. Takie orzeczenie poprzedzone powinno być osobistym zbadaniem pacjenta lub zbadaniem go za pośrednictwem systemów teleinformatycznych lub systemów łączności. To od podmiotu leczniczego wymaga się, aby zapewnił taką organizację udzielania świadczeń zdrowotnych, która uwzględnia podstawową zasadę jaką jest właśnie osobiste zbadanie pacjenta lub zbadanie go za pośrednictwem systemów teleinformatycznych lub systemów łączności.
Przepisy nie precyzują na czym dokładnie polega zbadanie pacjenta „za pośrednictwem systemów teleinformatycznych lub systemów łączności”. Zatem to lekarzowi pozostawia się decyzję co do tego, czy badanie zostanie przeprowadzone np. w ramach konsultacji telefonicznej, czy wideo-rozmowy.
Oczywiście przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych za pośrednictwem systemów teleinformatycznych, lekarz powinien postępować zgodnie ze wskazaniami aktualnej wiedzy medycznej, jak również z należytą starannością.
Reasumując, udzielanie świadczeń zdrowotnych za pośrednictwem systemów teleinformatycznych lub systemów łączności, w ramach wykonywanej działalności leczniczej, jest zgodne z prawem. Jednak lekarz powinien zbadać pacjenta (osobiście bądź za pomocą systemów łączności), a także dokonać analizy dokumentacji medycznej pacjenta przed wystawieniem recepty.
Samo wskazanie przez pacjenta wybranego leku i udzielenie odpowiedzi na kilka podstawowych pytań za pośrednictwem ankiety on-line nie może stanowić wystarczającego substytutu wywiadu z pacjentem, czyli badania podmiotowego.
Zatem wystawianie recepty wyłącznie na podstawie ankiety on-line bez badania pacjenta, narusza zbiorowe prawa pacjentów do świadczeń zdrowotnych. Sama ankieta on-Iine nie jest badaniem pacjenta i nie może stanowić podstawy do orzekania o stanie zdrowia.
Wykorzystane źródła:
– art. 42 ustawy o zawodzie lekarza i lekarza dentysty;
– art. 8 ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta;
– art. 3 ustawy o działalności leczniczej;
– wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 29 maja 2024 r., sygn. V SA/Wa 2671/23.
